Mẹ kể rằng chị vào tù khi 21 tuổi, cái tuổi xuân nồng nàn đưa đón biết bao cuộc tình chóng vánh. Chị bị lừa, mà lại bị lừa bởi người chị thương...
***
Tôi gặp lại chị vào một ngày ít nắng, gió lao xao và những đám mây len vào nhau lả lướt. Chị ngồi đó, sáng lên giữa những khung sắt ghỉ màu trong ngục tối. Chị ngó trân trân lên ngói nhà, lâu lâu lại chớp đôi mắt trong màu đen xám. Tôi bước vào, chị nhìn tôi, có cả một khỏang trời đùng đục trong đôi mắt to tròn đó.
Tôi ít khi đến thăm chị, ít đến nỗi ngay cả kí ức vẫn không thể nào nhớ rằng trong đầu mình từng có một cái tên. Hôm qua nghe đám bạn kể về gia đình, về những người anh, người chị, tôi mới bỡ ngỡ về nhà:
- Mẹ...Nhà mình còn có một người nữa đúng không?
Tôi thấy mẹ trầm ngâm một chút, sau đó như thảng thốt giật mình, vồn vã hỏi tôi và trách mắng:
- Đến chị mày còn không nhớ...
Và tôi đến đây, như một người lạ từng quen qua đừơng, ghé vào quán trọ của chú nhà mà biếu xén chút tình thương. Tôi chẳng nhớ nhiều về chị, về những ngày nắng hanh hao dạo chơi trên cánh đồng vàng ươm màu lúa. Tôi nhìn lại chị qua những tấm hình, tôi thấy chị đẹp. Rất đẹp. Cái đẹp thể hiện ở nụ cười giòn như nắng chứ không vồ vập phấn son như nhiều người, và mắt chị long lanh, sáng lắm, tựa như những ngôi sao băng khiến người ta nhảy cẫng lên vui mừng rồi vội vàng ao ước.
Mẹ kể rằng chị vào tù khi 21 tuổi, cái tuổi xuân nồng nàn đưa đón biết bao cuộc tình chóng vánh. Chị bị lừa, mà lại bị lừa bởi người chị thương...
Rồi mẹ chấm nước mắt thở dài, mẹ bảo chị thương người ta từ hồi còn đi học. Mà thương ai không thương, lại đi thương cái thằng công tử lớp bên cạnh. Mẹ bảo chị si mê dữ lắm, học đại học kinh tế để vào làm ở công ty anh ta, chị lại khờ khạo nữa, sau này để người ta đè đầu đè cổ mà không biết...Mẹ bảo chị khờ ghê đi, rồi mẹ khóc.
Chị nép mình vào góc nhỏ trong phòng, bóng tối trùm lên dáng người mảnh mai của người đàn bà quá 30. Chị ngồi tù đã 10 năm rồi, nét u uất phần nào ẩn hiện trên đôi mắt vốn trong đã chuyển màu xám bạc. Tôi cố nhìn rõ mặt chị, thấy con ngươi chị thỉnh thoảng sáng lên rồi vụt tắt như ánh sao trên bầu trời đen kịt. Chị nhìn tôi, rồi lại ngó trân trân lên mái nhà xanh màu ẩm mốc. Tôi thấy một mảnh đời xéo xiên trong mắt chị, có cả bao mùa hạ, mùa thu với gam màu ẩm tối của chị trôi qua...Tôi chào chị, và chị cười.
Chị nói rất nhiều, đó là ấn tượng duy nhất của tôi về chị trong lần gặp lại đầu tiên. Chị kể về những bạn tù trong phòng, về những anh công an và cái gì đó xa vời lắm. Chị hỏi tôi nhiều thứ, vuốt tóc tôi và bảo tôi thay đổi nhanh quá. Tôi cười, chị cũng cười, chị nói tôi cười đẹp, cười giòn, chị bảo tôi giống chị quá, rồi lại trầm ngâm. Không. Đừng giống chị.
Và tôi ra về, chị tiếp tục thu mình trong góc nhỏ của riêng mình. Tôi nhìn lại bóng hình người đàn bà ấy, mơ hồ thấy một giọt nước chảy lệch trên mắt chị, chị lau đi, rồi mỉm cười như trong lòng chan chứa nắng.
Những ngày sau đó, tôi không gặp lại chị nữa...
***
Mẹ tôi đã ngoài 40, những nếp nhăn khó nhọc từ câu chuyện cuộc đời còn in hằn trên khóe mắt. Tôi và chị mồ côi cha, từ nhỏ mẹ nuôi lớn chúng tôi, chắt chiu từng đồng để đem đến cho chúng tôi miếng cơm manh áo. Có lần, nhìn mẹ đếm từng đồng nhỏ chắt chiu bên bợp cửa, tôi lại gần và hỏi rằng:
- Mẹ có mệt không?
- Không! Mẹ không bao giờ mệt con à! – Đôi mắt mẹ nheo đi, nụ cười không còn khắc khoải và lúm sâu như ngày trước.
Từ đó, tôi không còn nghe mẹ than mệt nữa, chỉ là thỉnh thoảng vào những buổi chiều rỉ rả mưa, mẹ đội nón từ trại cá về mà thở hắt ra như chạy nạn. Tôi thương mẹ, nhưng có lẽ tình thương của tôi không đủ lớn để ôm cả nỗi lo của mẹ vào lòng.
Mẹ dẫn tôi mua sắm vào một chiều thứ bảy, nghe gió thì thầm và hát bài tản mạn cô đơn. Tôi thấy mẹ buồn. Không biết nữa, có lẽ do tháng bảy mưa dầm hay do những chuyện từ quá khứa chen chân? Mẹ mua rất nhiều quần áo, mua một ít đồ dùng cá nhân và cả len đan nữa. Mẹ cười, cười như tỏa nắng trong tim. Và mẹ trầm ngâm nhìn những nhành hoa salem trong cửa hàng cuối phố, mẹ bảo:
- Chị mày thích nhất là hoa salem!
Mẹ mua một bó hoa thật to, sau đó nói tiếp:
- Con Hai sắp về rồi, mày dành cả kì nghỉ này cho nó nhé...
Tôi ậm ừ, nắng tháng bảy xanh xao.
Vũng Tàu một chiều mưa, phố ngâm mình trong nước.
Chị tôi về nhà, chị bước chập chững qua ô cửa bé con con, sau đó nằm úp mặt xuống nền nhà mà la thích thú:
- Về nhà rồi...Aaaaaa!
Tôi thấy mẹ khẽ lau nước mắt, bà lấy khăn lau mặt cho chị, như chăm sóc một cô nhóc mới lên 5. Chị cười giòn, nụ cười tỏa nắng bây giờ đẹp hơn bao giờ hết. Chúng tôi vào bàn ăn, nói những chuyện vu vơ gia đình rồi hát karaoke một trận. Mẹ vui dữ lắm, đó là lần đầu tiên tôi thấy mẹ hát kể từ ngày chị đi. Chúng tôi ngủ vùi trong tấm chăn ấm áp, mẹ ôm chị, còn chị thì áp má vào lòng bàn tay tôi. Tôi không nhớ nhiều về chị ở những ngày xưa, chỉ thấp thoáng trong giấc mơ chiều loang loáng nước, tôi thấy bóng người con gái 18 tuổi ngây ngô dắt tay cô nhóc lên 3 đi mẫu giáo. Tôi nhìn chị co mình lại trong chăn, co mình trong cơn ác mộng bàng hoàng chưa dứt thương đau, tôi ôm chị, và chúng tôi cứ như thế thiếp đi trong vòng tay hơi ấm.
Sớm chủ nhật rỉ rả mưa, gió đã thôi không còn rong ruổi với những đám mây. Tôi và chị ra biển, hương muối mặn cùng những giọt nước nhỏ quyện vào nhau, thấm trên vai, trên tóc và trên môi chị. Chị dẫn tôi ra một cái chòi nhỏ, lau những giọt nước li ti trên mắt tôi rồi thở dài, chị hỏi thật nhỏ:
- Em có thích biển không?
- Em chỉ thích biển vào những ngày trong xanh thôi, biển bây giờ xám đen và dữ tợn lắm.
Chị nhắm mắt lại nghe biển hát, nghe biển thầm thì khúc tản mạn mùa thu. Chị dắt tay tôi trên những đợt sóng dữ, buông xõa mái tóc dài rồi ngồi bó gói xuống màn nước trắng xóa. Mưa đã thấm ướt vai chị.
- Em đã từng nghe về chuyện tình của biển chưa?
- Dạ?
Chị nhìn tôi, và chị hát, giọng chị trong veo, ấm áp, như góp cả chút nắng ít ỏi của mùa thu vào trong đó:
"Ngày xưa, biển không có cát như bây giờ
Ngày xưa biển không có sóng vỗ bờ
Và gió, gió hát thật êm
Và mây, mây trôi thật hiền
Biển ngây thơ, và biển không như bây giờ
..."
Chị ngồi xuống nền cát, sóng vỗ vào bờ. Tôi nghe gió thì thầm vào tai, tôi nghe biển vang vọng lại giọng hát ai trong veo nghe quen lắm "...và biển không như bây giờ...Ôi ngày xưa, ngày xưa, lặng lẽ..."
Biển không như bây giờ...
Chúng tôi trở về khi trời đã mưa to. Chị lẩy bẩy run, ôm lấy tôi chờ đoàn xe buồi sáng. Chúng tôi dự định sẽ đi nhà sách Bạch Đằng, mua vài quyển sách và vài món đồ lưu niệm con con. Chuyến xe đầu tiên của buổi chiều tháng bảy khởi hành, mưa đã đọng lại trên ô kính những vệt dài trăng trắng. Chị vẫn hát về chuyện tình của biển, về cái gì đó thật đẹp nhưng xa vời lắm. Chị nắm chặt lấy tay tôi, phồng má thổi cho đến khi từng ngón tay ấm lại, xua đi cái lạnh sắt se của tiết trời chưa thu vội.
Chúng tôi tận hưởng kì nghỉ hè như thế, với những chiều đạp xe 15 cây số lên Bạch Đằng đọc sách, những sớm lạnh ra biển nghe gió hát khúc mùa thu. Chị thích trà và hoa salem, chị ngắm biển vào những chiều mưa và nhìn đời bằng cả lòng bao dung tha thứ...Tôi thấy chị như một thiên sứ, một thiên sứ tuyệt đẹp với tâm hồn chẳng vướng bụi dù đã qua tuổi 30. Chị vẫn đẹp như thế, cho đến một buổi chiều rỉ rả mưa và những nhành salem đan vào nhau rũ rượi, chị nói với mẹ:
- Mẹ, con muốn đi làm!
Tôi thấy mẹ thất thần, thấy chị nói với thái độ kiên quyết mà không tài nào hiểu được. Mẹ và chị cãi nhau...Vì một điều gì đó chính tôi cũng không biết. Vì một người mẹ quá yêu con ? Hay vì lòng tự tôn của người đàn bà bị chà đạp cả tình yêu lẫn đam mê cuồng nhiệt?
Buổi chiều hôm đó, chị lại dắt tôi ra biển...
Buổi chiều hôm đó, mưa rỉ rả rơi như thấm vào trong tim từng nỗi ưu tư và uất ức.
Chị ngồi xòa xuống biển khóc, sóng vỗ rì rào. Chị lại hát khúc ca mang tên biển xưa lắm, chị nức nở trong nỗi đau của riêng mình...Tôi ôm chị.
- Chị sẽ không như ngày xưa nữa, em hiểu không, chị...chị sẽ không được như ngày xưa nữa.
- Em không hiểu!
Chị nhìn tôi, mang cả nỗi đau và nhớ nhung trong đó. Và chị cười. Nhiều lắm. Chị bảo chị không còn như ngày xưa, bởi tình yêu của chị đã tan hoang và không thể chắp vá. Tôi hỏi chị, thật nh :
- Chị có hạnh phúc không?
- Hạnh phúc?
- Ừm! Chị có hạnh phúc không?
- Chị...có lẽ chị không...
Mưa đã tầm tã thê lương. Mưa tạo thành những mảng rộng trắng xóa ngoài xa. Chị đứng dậy và đi tiếp, chúng tôi bước song song như vậy, hương muối biển thổi thốc vào làm phỏng rát bờ môi. Chị nhìn hướng xa xa, thấy mắt đã ráo khô và không còn ươn ướt nữa. Giọng chị ráo hoảnh :
- Chị chỉ muốn gặp lại anh ta
- Để làm gì?
- Chị không biết! Nhưng chị nghĩ mọi chuyện sẽ kết thúc từ đó!
- Kết thúc làm sao? Chị sẽ quay lại, hay sẽ tiếp tục sống như thế này, với em, với mẹ?
Chị im bặt, hai hốc mắt đỏ hồng và chực trào ra khi gió thổi
- Chị thật sự không biết!
- Em và mẹ chưa đủ sao? – Tôi hỏi chị, biển vỗ rì rào vào bờ cát, mang cả những giọt mưa hòa tan rồi trôi đi vô định.
- Em và mẹ đã là quá đủ, nhưng con người rất ích kỷ em à. Sống trên đời này, những sinh vật như chúng ta chỉ tìm kiếm một thứ, em biết nó là gì không ?
- Danh vọng, tiền tài, hạnh phúc...em không biết !
- Ngốc! Đó chính là tình yêu
Chị vuốt tóc tôi , chị cười, đôi mắt chị đỏ hoe và mái tóc lòa tòa bay trong gió. Chị đứng dậy, chúng tôi lại bước đi, những dấu chân trên nền cát đan chéo vào nhau, tạo thành một mảng hỗn loạn và chi chít.
- Em hãy nhìn dấu chân của chúng ta, nó gãy khúc và mơ hồ. Ai trong chúng ta đều phải có một lần lầm lỡ, không người nào có thể theo con đường thẳng mà đi đến đích được.
Tôi im lặng lắng nghe, rồi đưa chị đến dãy lan can màu trắng. Tôi đưa tay chị đặt lên vai mình, rồi vịn vào đó.
- Nếu chúng ta đi song song với cái bợp này thì sao, chúng ta vẫn có thể thẳng người mà bước đi mà! Có thể chị từng vấp ngã, có thể chị từng suy sụp và đau khổ, nhưng chẳng phải bây giờ chị đã có em và mẹ làm điểm tựa sao? Chị nhìn biển mà xem, 5 năm trước, nó là một bãi rác tiện lợi không hơn không kém, nhưng bây giờ nhờ sự nỗ lực, nó đã trở nên tuyệt đẹp và hấp dẫn như bây giờ. Mọi thứ đều có sự nỗ lực, chị à, chị đã từng thử nỗ lực một lần chưa?
- Thay đổi rồi em à, mọi thứ thay đổi hết rồi!
- Điều gì cũng đều phải thay đổi, chỉ có sự thay đổi, mới không bao giờ thay đổi mà thôi !
Chị như thoát khỏi cơn mộng nhìn tôi, đôi mắt chị mơ hồ và đôi môi cắn chặt. Bàn tay chị run run, nhừng sợi tóc mây lòa xòa rũ trên khuôn mặt xanh xao, gầy guộc.
- Xin chị, hãy thử nỗ lực, thử chấp nhận và thay đổi một lần đi!
Chị ôm lấy tôi, cái cằm chẻ của chị vùi sâu vào cổ, tôi có thể cảm nhận được nước mắt của chị, âm ấm và xót xa.
- Về nhà nhé chị
Chị không nói gì, quay lưng và chập chững đi trong màn mưa xóa. Bước chân chị lạc dần, nhưng lại như cố định và thẳng hàng sau phút chốc. Chị vịn vào vai tôi, chúng tôi cứ thế về nhà. Mưa sắp tạnh, những giọt nước bé ti không còn đủ để tổn thương chúng tôi nữa.
Xa xa, những bước chân chi chít một thời vẫn còn đó, nhưng nó mờ dần theo mưa, nó nhạt dần theo tháng năm kỉ niệm. Rồi một lần nữa, sóng vỗ vào bờ để lại nền cát vàng mịn và tươi mới.